بسم رب المنتظر المهدی

سلام. در این پست قبل از ادامه بحثی که داشتیم میخوام به سئوال جناب رهگذر جواب بدم گرچه خیلی دیر شده (که امیدوارم به بزرگواری خودشون ببخشند). خوب علم و جایگاهش در دین ما!! چرا پیامبر یا امامان ما علیهم السلام از علومی مثل فیزیک و شیمی و ... چیز زیادی نگفتند؟؟ و اصلا جایگاه علم در دین ما کجاست؟

امام جعفر صادق علیه السلام میفرمایند: طلب علم (بر هر مسلمانی) واجب است.(1) روایاتی از این قبیل زیاد شنیدیم. حتی آیات قرآن: آیا آنهایی که علم دارند و آنهایی که علم ندارند یکسان هستند؟(سوره مبارکه زمر آیه9) پس میبینیم که در دین اسلام به طلب علم و تحصیل علم بسیار اهمیت داده شده است. اما این علم چه علمیه که اینقدر بهش اهمیت داده شده؟ این نکته رو هم بگم که علوم بر دو دسته هستند یکسری جنبه زمینی دارند و توسط عقل بشر قابل دستیابی هستند مثل علوم طبیعی ، پزشکی ، فیزیک ، شیمی و ... که میبینیم بشر خودش به اونها دست پیدا کرده و به تدریج کاملتر میشه. یکسری هم جنبه آسمانی دارند که با عقل و علم بشر به دست نمیاد مثل شناخت خداوند و علوم مرتبط با این موضوع(که انبیاء برای انتقال این علوم به بشر مبعوث شده اند)

پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: علم دوتا است ، علم ادیان مختلف و علم اجزاء مختلف بدن.(2) وقتی در این مورد سئوال کردم گفتند که انسان برای رسیدن به کمال باید از جسم و روح سالمی برخوردار باشه که اولی غذای روحه و دومی در جهت سلامت جسم. اما منظور من باز هم اینها نیست. ما عمر محدودی داریم که نمیتونیم همه علوم رو تحصیل کنیم. تحصیل بعضی از علوم واجب کفایی هستند یعنی لازم نیست همه افراد این علوم رو داشته باشند و داشتن این علم توسط بعضی از افراد نیاز جامعه رو برطرف میکنه مثلا لازم نیست همه پزشک باشند یا همه مثلا مهندس مکانیک یا صنایع باشند. اما تحصیل بعضی از علوم واجب عینی هستند یعنی لازمه که همه افراد برای خودشون اون علم رو داشته باشند و مثلا دونستن اون علم توسط شما دردی از دردهای من رو دوا نمیکنه. اون علمها کدومها هستند؟ امیرالمومنین علیه السلام میفرمایند: سودمند ترین دانشها و معارف ، معرفت نسبت به نفس خود است. حالا اگر مثلا شما این علم رو نسبت به نفس خودتون پیدا کنید، دردی از دردهای من دوا نمیشه. موسی ابن جعفر علیه السلام میفرمایند: سودمند ترین دانشها برای شما آن علمی است که شما را به اصلاح قلبهایتان دلالت کند و فساد را برای شما آشکار نماید.(3) یا در روایت دیگه ای از امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده که میفرمایند: برترین عبادتها کسب علم و معرفت نسبت به خداست.(4) خوب آیا بشر با محدودیتی که داره میتونه نسبت به موجود نامحدود شناخت پیدا کنه؟ جواب منفیه مگر اینکه خود اون موجود اسبابی رو برای شناخت در اختیار بشر قرار بده که همون علمیه که از طریق انبیاء و امامان معصوم علیهم السلام در اختیار ما قرار میگیره. کسب همه علوم فضیلته اما برترین علم ، علم اخلاق و معرفت نسبت به خداونده که انسان رو به تکامل میرسونه و تحصیلش برای همه انسانها واجبه، پس فرستادگان از جانب خدا برای ارائه و آموزش این علوم به بشر انتخاب شده اند و اگر مدتی که در این دنیا بودند رو صرف آموزش علوم مادی میکردند از هدف خلقت که رسیدن انسان به کمال هست دور شده بودند.(دوتا نکته هم در پاورقی بهش اشاره میکنم)

1) عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِیضَة(اصول کافی جلد1 صفحه30)

2) عَنِ النَّبِیِّ ص الْعِلْمُ عِلْمَانِ عِلْمُ الْأَدْیَانِ وَ عِلْمُ الْأَبْدَان(بحارالانوار جلد1 صفحه220)

3) عَنِ الْکَاظِمِ ع قَالَ أَلْزَمُ الْعِلْمِ لَکَ مَا دَلَّکَ عَلَى صَلَاحِ قَلْبِکَ وَ أَظْهَرَ لَکَ فَسَادَهُ (مستدرک الوسائل جلد12 صفحه166)

4) قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ الْعِلْمُ بِاللَّهِ(بحارالانوار جلد 1 صفحه217)

نکته اول: دوستانی که راجع به تحصیل علم باهاشون صحبت کردم توجه داشته باشند که هنوز سر موضع قبلیم هستم و معتقدم افرادی که ادعای مذهبی بودن دارند نباید از کسب علوم نوع اول غافل باشند و اتفاقا باید اون رو هم کامل داشته باشند ولی هدف رو فراموش نکنند.

نکته دوم: دوستان عزیزی که لطف کردند و وبلاگ رو لینک کردند و من به علت مشغله ماه مبارک نتونستم لینکشون کنم در قسمت نظرات یادآوری کنند تا لینکشون رو توی وبلاگ بذارم.