بسم رب المنتظر المهدی

با آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه دوستان در این ایام ، قبل از ادامه بحث معرفت و تسلیم ، تصمیم گرفتم به برخی موارد که دوستان مطرح کردند جواب بدم. ترجیح میدم اول مجدد سئوال رو مطرح کنم و بیشتر با هم سئوال رو باز کنیم.

اگر حدیثی با عقل ناسازگار بود چه باید کرد؟؟ در این پست جوابی به این سئوال دادیم که گویا ناقص بود. برای بررسی بیشتر اول ببینیم جایگاه عقل در دین ما کجاست؟ در اسلام عقل به رسول درونی انسان تشبیه شده است. در روایت هم داریم که هرچه عقل به آن حکم میکند شرع هم به همان حکم میکند!!

از طرفی میدونیم که روایات جعلی فراوانی همانطور که دوستمون فروتن اشاره کردند وارد احادیث ما شده است. بعد از غصب حق خلافت امیرالمومنین علیه السلام و روی کار آمدن افرادی که صلاحیت نداشتند ، احادیث جعلی زیادی برای بالابردن جایگاه آنها ساخته شد. بدعتهایی که خلفا ایجاد کردند هم باید مرجعی قانونی پیدا میکرد پس احادیثی هم برای توجیه این اعمال ساخته شد. حتما اسم ابوهریره رو شنیدید! این آدم پول میگرفت تا احادیث جعلی درست کنه. در کنار اینها، اشتباهات فردی و... رو نیز اضافه کنید.

خوب به ظاهر اینها با گفته قبلی من تناقض دارند! حالا این توضیحات رو بخونید: نکته مهم اینه که ما صرفا به عقل خودمون برای رد یا قبول یک روایت اکتفا نکنیم. احادیثی که از نظر سندیت قابل رد هستند که با مراجعه به متخصصین علوم حدیث مشخص میشند. در اینها هیچ حرفی نیست. احادیثی هم که با قرآن تناقض دارند ، باز تکلیفشون مشخصه اما این وسط یکسری از احادیث به گوش ما میخوره که به نظر از لحاظ سند اشکالی ندارند اما با عقل ما جور درنمیاد. اینجا چه باید کرد؟

پیامبر اکرم (ص) میفرمایند:حدیث آل محمد سخت و دشوار است بطوریکه جز فرشته مقرب الهی یا پیامبر فرستاده شده یا بنده ای که خدا قلبش را نسبت به ایمان مورد امتحان قرار داده است به آن ایمان نمی‌اورند. پس آنچه از احادیث آل محمد به شما رسید و تحمل قلبی آن برایتان آسان بود و با دانسته های شما هماهنگ بود بپذیرید و آنچه دلهای شما نسبت به آن کراهت داشت و با معلومات شما سازگار نبود ، به خدا و رسول و عالم از آل محمد ارجاع دهید بدرستیکه هلاک شونده کسی است که حدیثی برایش نقل کنند و او ظرفیت فهم آنرا نداشته باشد و آنگاه بگوید: قسم به خدا این حدیث نیست چرا که انکار کننده آن کافر است.(1)

ببینید منظور احادیث جعلی و... نیست. اگر حدیثی به کسی مثل من رسید و من در برخورد اول اونرو با عقلم ناسازگار دیدم نباید بلافاصله بگم این حدیث جعلیه! بلکه باید یا سکوت کنم یا (اگه همت داشته باشم) به کسی که علم حدیث داره مراجعه کنم.

امام سجاد میفرمایند:دین خدا با عقلهای ناقص و اندیشه های باطل و معیارهای نادرست بدست نمی‌‌آید و فقط از طریق تسلیم حاصل میگردد. پس هرکس تسلیم ما گردد سالم میماند و هر که به ما اقتدا کند هدایت میشود و هر کس به تشخیص و فهم خود عمل میکند، هلاک میشود و هرکه نسبت به (پذیرش) احادیث ما یا احکام ما در دل احساس سختی کند به آن کس که سبع مثانی و قرآن بزرگ را نازل فرموده ، کافر شده بدون آنکه خود بداند.(2)

باز هم توجهتون رو به این نکته جلب میکنم که همه این موارد در مورد احادیث صحیح بیان شده.

من شخصا یک خاطره از اتکای به عقلم و دونسته‌های ناقصم دارم که فهمیدم نباید به اونها متکی باشم که جهت کوتاه شدن مطلب ، در قسمت نظرات براتون مینویسم. اگه خواستید اونجا بخونید.

سئوال دوست عزیز جناب رهگذر هم تقریبا آماده است که به زودی ارسال میکنم.

1) قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ حَدِیثَ آلِ مُحَمَّدٍ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یُؤْمِنُ بِهِ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ فَمَا وَرَدَ عَلَیْکُمْ مِنْ حَدِیثِ آلِ مُحَمَّدٍ ص فَلَانَتْ لَهُ قُلُوبُکُمْ وَ عَرَفْتُمُوهُ فَاقْبَلُوهُ وَ مَا اشْمَأَزَّتْ مِنْهُ قُلُوبُکُمْ وَ أَنْکَرْتُمُوهُ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلَى الْعَالِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنَّمَا الْهَالِکُ أَنْ یُحَدِّثَ أَحَدُکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنْهُ لَا یَحْتَمِلُهُ فَیَقُولَ وَ اللَّهِ مَا کَانَ هَذَا وَ اللَّهِ مَا کَانَ هَذَا وَ الْإِنْکَارُ هُوَ الْکُفْرُ(اصول کافی جلد1 صفحه401)

2) قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع إِنَّ دِینَ اللَّهِ لَا یُصَابُ بِالْعُقُولِ النَّاقِصَةِ وَ الْآرَاءِ الْبَاطِلَةِ وَ الْمَقَایِیسِ الْفَاسِدَةِ وَ لَا یُصَابُ إِلَّا بِالتَّسْلِیمِ فَمَنْ سَلَّمَ لَنَا سَلِمَ وَ مَنِ اهْتَدَى بِنَا هُدِیَ وَ مَنْ دَانَ بِالْقِیَاسِ وَ الرَّأْیِ هَلَکَ وَ مَنْ وَجَدَ فِی نَفْسِهِ شَیْئاً مِمَّا نَقُولُهُ أَوْ نَقْضِی بِهِ حَرَجاً کَفَرَ بِالَّذِی أَنْزَلَ السَّبْعَ الْمَثَانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ(مستدرک الوسائل جلد17 صفحه262)