بسم رب المنتظر المهدی

با آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه دوستان در این ایام ، قبل از ادامه بحث معرفت و تسلیم ، تصمیم گرفتم به برخی موارد که دوستان مطرح کردند جواب بدم. ترجیح میدم اول مجدد سئوال رو مطرح کنم و بیشتر با هم سئوال رو باز کنیم.

اگر حدیثی با عقل ناسازگار بود چه باید کرد؟؟ در این پست جوابی به این سئوال دادیم که گویا ناقص بود. برای بررسی بیشتر اول ببینیم جایگاه عقل در دین ما کجاست؟ در اسلام عقل به رسول درونی انسان تشبیه شده است. در روایت هم داریم که هرچه عقل به آن حکم میکند شرع هم به همان حکم میکند!!

از طرفی میدونیم که روایات جعلی فراوانی همانطور که دوستمون فروتن اشاره کردند وارد احادیث ما شده است. بعد از غصب حق خلافت امیرالمومنین علیه السلام و روی کار آمدن افرادی که صلاحیت نداشتند ، احادیث جعلی زیادی برای بالابردن جایگاه آنها ساخته شد. بدعتهایی که خلفا ایجاد کردند هم باید مرجعی قانونی پیدا میکرد پس احادیثی هم برای توجیه این اعمال ساخته شد. حتما اسم ابوهریره رو شنیدید! این آدم پول میگرفت تا احادیث جعلی درست کنه. در کنار اینها، اشتباهات فردی و... رو نیز اضافه کنید.

خوب به ظاهر اینها با گفته قبلی من تناقض دارند! حالا این توضیحات رو بخونید: نکته مهم اینه که ما صرفا به عقل خودمون برای رد یا قبول یک روایت اکتفا نکنیم. احادیثی که از نظر سندیت قابل رد هستند که با مراجعه به متخصصین علوم حدیث مشخص میشند. در اینها هیچ حرفی نیست. احادیثی هم که با قرآن تناقض دارند ، باز تکلیفشون مشخصه اما این وسط یکسری از احادیث به گوش ما میخوره که به نظر از لحاظ سند اشکالی ندارند اما با عقل ما جور درنمیاد. اینجا چه باید کرد؟

پیامبر اکرم (ص) میفرمایند:حدیث آل محمد سخت و دشوار است بطوریکه جز فرشته مقرب الهی یا پیامبر فرستاده شده یا بنده ای که خدا قلبش را نسبت به ایمان مورد امتحان قرار داده است به آن ایمان نمی‌اورند. پس آنچه از احادیث آل محمد به شما رسید و تحمل قلبی آن برایتان آسان بود و با دانسته های شما هماهنگ بود بپذیرید و آنچه دلهای شما نسبت به آن کراهت داشت و با معلومات شما سازگار نبود ، به خدا و رسول و عالم از آل محمد ارجاع دهید بدرستیکه هلاک شونده کسی است که حدیثی برایش نقل کنند و او ظرفیت فهم آنرا نداشته باشد و آنگاه بگوید: قسم به خدا این حدیث نیست چرا که انکار کننده آن کافر است.(1)

ببینید منظور احادیث جعلی و... نیست. اگر حدیثی به کسی مثل من رسید و من در برخورد اول اونرو با عقلم ناسازگار دیدم نباید بلافاصله بگم این حدیث جعلیه! بلکه باید یا سکوت کنم یا (اگه همت داشته باشم) به کسی که علم حدیث داره مراجعه کنم.

امام سجاد میفرمایند:دین خدا با عقلهای ناقص و اندیشه های باطل و معیارهای نادرست بدست نمی‌‌آید و فقط از طریق تسلیم حاصل میگردد. پس هرکس تسلیم ما گردد سالم میماند و هر که به ما اقتدا کند هدایت میشود و هر کس به تشخیص و فهم خود عمل میکند، هلاک میشود و هرکه نسبت به (پذیرش) احادیث ما یا احکام ما در دل احساس سختی کند به آن کس که سبع مثانی و قرآن بزرگ را نازل فرموده ، کافر شده بدون آنکه خود بداند.(2)

باز هم توجهتون رو به این نکته جلب میکنم که همه این موارد در مورد احادیث صحیح بیان شده.

من شخصا یک خاطره از اتکای به عقلم و دونسته‌های ناقصم دارم که فهمیدم نباید به اونها متکی باشم که جهت کوتاه شدن مطلب ، در قسمت نظرات براتون مینویسم. اگه خواستید اونجا بخونید.

سئوال دوست عزیز جناب رهگذر هم تقریبا آماده است که به زودی ارسال میکنم.

1) قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ حَدِیثَ آلِ مُحَمَّدٍ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یُؤْمِنُ بِهِ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ فَمَا وَرَدَ عَلَیْکُمْ مِنْ حَدِیثِ آلِ مُحَمَّدٍ ص فَلَانَتْ لَهُ قُلُوبُکُمْ وَ عَرَفْتُمُوهُ فَاقْبَلُوهُ وَ مَا اشْمَأَزَّتْ مِنْهُ قُلُوبُکُمْ وَ أَنْکَرْتُمُوهُ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلَى الْعَالِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنَّمَا الْهَالِکُ أَنْ یُحَدِّثَ أَحَدُکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنْهُ لَا یَحْتَمِلُهُ فَیَقُولَ وَ اللَّهِ مَا کَانَ هَذَا وَ اللَّهِ مَا کَانَ هَذَا وَ الْإِنْکَارُ هُوَ الْکُفْرُ(اصول کافی جلد1 صفحه401)

2) قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع إِنَّ دِینَ اللَّهِ لَا یُصَابُ بِالْعُقُولِ النَّاقِصَةِ وَ الْآرَاءِ الْبَاطِلَةِ وَ الْمَقَایِیسِ الْفَاسِدَةِ وَ لَا یُصَابُ إِلَّا بِالتَّسْلِیمِ فَمَنْ سَلَّمَ لَنَا سَلِمَ وَ مَنِ اهْتَدَى بِنَا هُدِیَ وَ مَنْ دَانَ بِالْقِیَاسِ وَ الرَّأْیِ هَلَکَ وَ مَنْ وَجَدَ فِی نَفْسِهِ شَیْئاً مِمَّا نَقُولُهُ أَوْ نَقْضِی بِهِ حَرَجاً کَفَرَ بِالَّذِی أَنْزَلَ السَّبْعَ الْمَثَانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ(مستدرک الوسائل جلد17 صفحه262)

بسم رب المنتظر المهدی

به نصفه راه رسیدیم. نصفه ماه خدا و تولد سبط اکبر امام حسن علیه السلام! چون بحث مربوط به تسلیم بود کمی به تأخیر انداختمش تا امشب که میلاد امام حسن علیه السلام هست براتون بنویسم و کمی آسونتر حرف بزنم. دومین شرط داشتن معرفت صحیح رو تسلیم عنوان کردیم که یک پست راجع به اون نوشتیم. قرار بود به این سئوال جواب بدیم که حالا که در زمان غیبت هستیم باید چیکار کنیم؟ یک کلام معروفه که همه شنیدیم و سئوالیه که عثمان العمری از امام زمان عج میکند و در جواب حضرت مینویسند: به راویان احادیث ما رجوع کنید.(1) یعنی ما باید به روایات اهل بیت علیهم السلام رجوع کنیم و باید مطیع مطلق احادیث اهل بیت باشیم اما ممکنه سئوال بوجود بیاد.

سئوال: اگه یک حدیث با عقل سازگار نبود باید چیکار کنیم؟؟

جوابی که من بهش رسیدم این بود که اول عقلهای ما ناقصه پس به صرف اینکه روایتی با عقل ما سازگار نبود نمیشه ردش کرد. امام صادق علیه السلام میفرمایند: هر کلمه از سخن ما بر هفتاد معنا دلالت میکند که خودمان از عهده آنها برمیاییم(2)(یعنی فقط ما معنای همه وجوه آنرا میفهمیم). پس با این حساب تکلیف ما چیه؟؟ فکر کنم این حدیث امام صادق علیه السلام خیلی روشن کننده هست: شخصی خدمت حضرت میرسد و میگوید فدای شما شوم شخصی نزد ما از جانب شما میاید و به ما از شما امر و خبری عظیم را میگوید (مطلب آنقدر سنگین است که) سینه‌های ما نسبت به قبول آن تنگی میکند تا جاییکه آنرا تکذیب میکنیم. حضرت فرمودند: آیا از جانب ما برای شما حدیث نقل نمیکند؟ روای میگوید: بله. حضرت میفرمایند: آیا میگوید شب روز است و روز شب؟ روای میگوید نه! حضرت میفرمایند آن احادیث را به خود ما ارجاع دهید چون اگر تکذیبش کنید ما را تکذیب کرده‌اید.(3)

چیزی که من از این روایت میفهمم اینه که اگه مطلبی هم برای ما سنگین بود یا به قول معروف با عقل ما سازگار نبود حتی مثل اینکه بشنویم روز شبه و شب روزه ، به صرف همین مطلب اونرو رد نکنیم بلکه لااقل در مقابلش سکوت کنیم و به متخصص فن رجوع کنیم. شاید روزی عقلمون رسید و مطلب رو درک کردیم.(در مطلب بعدی باز هم ادامه بحث رو پیگیری میکنم)

اما تسلیم. حرفی که میخواستم بزنم اینه. امام حسن علیه السلام یکی از غریبترین امامان ما هستند. امتحان مردم زمان امام حسن (ع) هم یکی از سختترین امتحانات بوده. در زمان امام حسین علیه السلام حق و باطل برای همه افراد مشخص بود. جبهه حق و باطل هم مشخص بود اما در زمان امام حسن علیه السلام ، امام با شخصی صلح کردند که سالیان سال بر بالای منبر به پدرشون امیرالمومنین علیه السلام ناسزا میگفت. تا حالا فکر کردیم که اگه ما اون موقع بودیم چه میکردیم؟؟ آیا این عمل با عقل ما جور درمیومد؟ فقط اونهایی از این امتحان سلامت بیرون اومدند که با عقل خودشون حرکت امام رو نسنجیدند و تسلیم محض بودند در مقابل حضرت. یا کاری که امام رضا علیه السلام انجام دادند و اومدند ولی عهد حاکم ظالم زمان خودشون شدند. ما امروز باید از سرگذشت گذشتگان درس بگیریم.

فکر کنیم که امام زمان عج تشریف بیارند. به ما بگند بلند شو و از این ساختمون 20 طبقه خودت رو بنداز پایین، یا همون قضیه معروف تنور! ما با عقل خودمون برخورد میکنیم یا تسلیم میشیم؟؟

پس در کنار دعا برای تعجیل امام زمان عج دعا بکنیم که خداوند ظرفیت شناخت و معرفت امام و همچنین توفیق تسلیم بودن در مقابل فرامین ایشون رو به ما عنایت بکنه و تمرینش هم از همین اعمال روزانه ماست، از برخورد با گناهان و تسلیم شدن دربرابر نفس یا کلام خدا و کلام معصومین علیهم السلام. هنوز 15 روز دیگه شیطان دربنده! دعا کنیم که فرصتها رو از دست ندیم.

اللهم عجل لولیک الفرج و العافیة و النصر و اجعلنا من اعوانه و انصاره و شیعته

1)أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِیثِنَا(وسائل الشیعه جلد27 صفحه 140)

2) إِنَّ الْکَلِمَةَ مِنْ کَلَامِنَا لَتَنْصَرِفُ عَلَى سَبْعِینَ وَجْهاً لَنَا مِنْ جَمِیعِهَا الْمَخْرَجُ(بحارالانوار جلد2 صفحه 184)

3) قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّ الرَّجُلَ لَیَأْتِینَا مِنْ قِبَلِکَ فَیُخْبِرُنَا عَنْکَ بِالْعَظِیمِ مِنَ الْأَمْرِ فَیَضِیقُ بِذَلِکَ صُدُورُنَا حَتَّى نُکَذِّبَهُ قَالَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَ لَیْسَ عَنِّی یُحَدِّثُکُمْ قَالَ قُلْتُ بَلَى قَالَ فَیَقُولُ لِلَّیْلِ إِنَّهُ نَهَارٌ وَ لِلنَّهَارِ إِنَّهُ لَیْلٌ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ لَا قَالَ فَقَالَ رُدَّهُ إِلَیْنَا فَإِنَّکَ إِنْ کَذَّبْتَ فَإِنَّمَا تُکَذِّبُنَا(بحارالانوار جلد3 صفحه187)

http://groups.yahoo.com/group/iranislam/